مدرسۀ علوم سیاسی در میان مدارس جدید ایران که در دوران منتهی به مشروطیت زمان هم به عنوان یک تأسیس شد جایگاه ویژه ای دارد. در شرایطی که مدرس مدرســۀ ابتدایی و هم یک مدرسۀ عالی شناخته می شد، مدرسۀ علوم سیاسی ساختار و محتوای یک مدرسۀ عالی را داشت و علاوه بر آن پس از مدارس نظامی هم عصر خود، نخستین مدرسۀ تخصصی ایران بود که به رشتۀ دیپلوماسی و علوم سیاسی اختصاص پیدا کرد. با توجه به جایگاه ویژۀ این مدرسه در تاریخ آموزش ایران شناخت طراح اصلی و بنیان گذار آن نیز اهمیت پیدا می کند. بیشتر منابع تا به امروز میرزا نصرالله خان مشــیرالدوله وزیر امور خارجۀ دوران مظفرالدین شاه قاجار را طراح و بنیان گذار این مدرسه دانسته اند. اما در این مقاله ضمن بررسی زمینه های تأسیس این مدرسه، خواهیم دید که دست کم طرح و ایدۀ اصلی تأسیس مدرسۀ علوم سیاسی متعلق به میرزا مهدی خان ممتحن الدولۀ شقاقی است.
)